Ας μιλήσουμε για τη στέβια

Τα τελευταία χρόνια η στέβια έχει μπει δυναμικά στη διατροφή μας σαν μια εναλλακτική επιλογή για γλυκιά γεύση ως αντικατάσταση της ζάχαρης. Είναι φυσική και δεν έχει σχεδόν καθόλου θερμίδες. Ωστόσο, σαν κάτι καινούριο και άγνωστο, πολλές φορές αναρωτιόμαστε αν πράγματι είναι καλή ή αποτελεί ένα διατροφικό trend που θα περάσει. Ας δούμε μαζί, τι πράγματι ισχύει για τη στέβια…

Τι είναι η στέβια;

Η στέβια είναι ένα φυσικό γλυκαντικό που προέρχεται από τα φύλλα του φυτού στέβια (Stevia rebaudiana Bertoni). Το φυτό στέβια είναι εγγενές στη Νότια Αμερική και καταναλώθηκε για πρώτη φορά εκεί πριν από 200 χρόνια, ωστόσο η πρώτη του εμπορική αξιοποίηση ως γλυκαντικό έγινε τη δεκαετία του 1970 στην Ιαπωνία. Ωστόσο, στην Ευρωπαϊκή Ένωση εγκρίθηκε το 2012.

Το γλυκαντικό στέβια πρόκειται για ένα εκχύλισμα στέβιας που παρασκευάζεται με εμβάπτιση των φύλλων του φυτού, για να εξαχθούν οι γλυκές ενώσεις των φύλλων που ονομάζονται γλυκοζίτες της στεβιόλης. Υπάρχουν 11 κύριοι γλυκοζίτες εκ των οποίων ένας ή πολλοί διαφορετικοί μπορεί να περιέχονται στα εμπορικά εκχυλίσματα στέβιας.

Κάθε μια ένωση από αυτές μπορεί να είναι έως και 250 έως 300 φορές πιο γλυκιά από την κοινή ζάχαρη!

Ποια είναι τα οφέλη της στέβιας;

Ρύθμιση του βάρους

Αυτό που έχει κάνει ευρέως γνωστή και χρησιμοποιούμενη τη στέβια είναι ότι πρόκειται για ένα υποκατάστατο μηδενικών θερμίδων. Η ποσότητα που χρειάζεται για να αποδώσει τη γλυκιά της γεύση είναι πολύ μικρή για να μας επιβαρύνει ενεργειακά. Αρκετές κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση γλυκαντικών δεν οδηγεί σε αύξηση της πείνας και της πρόσληψης ενέργειας. Επομένως, θα μπορούσε να αποτελέσει μια χρήσιμη στρατηγική για να βοηθήσει στην απώλεια βάρους. Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω μελέτες που θα εξετάζουν τις μακροπρόθεσμες επιδράσεις της στέβιας στη ρύθμιση του βάρους, για να υποστηρίξουν αυτά τα ευρήματα.

H σκέψη πως η στέβια έχει μηδαμινές θερμίδες δε θα πρέπει να μας οδηγεί σε άμετρη κατανάλωση.

Χρήση από ανθρώπους με διαβήτη

Ένα άλλο πλεονέκτημα της στέβιας είναι ότι έχει γλυκαιμικό δείκτη μικρότερο από 1, επομένως δεν αυξάνει το σάκχαρο στο αίμα. Έτσι, αποτελεί ένα γλυκαντικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από ανθρώπους με διαβήτη. Μάλιστα, μια διπλά τυφλοποιημένη μελέτη που διεξήχθει το 2020 σε 34 ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 έδειξε ότι η χρήση γλυκαντικού στέβια μπορεί πράγματι να αποτελέσει μια εναλλακτική λύση χωρίς να επιφέρει επιπτώσεις σε δείκτες, όπως στα επίπεδα γλυκόζης αίματος και στην ινσουλίνη.

Αν και η στέβια θεωρείται γενικά ασφαλής για άτομα με διαβήτη, μερικά προϊόντα περιέχουν και άλλα γλυκαντικά όπως δεξτρόζη ή μαλτοδεξτρίνη που ανεβάζουν τα επίπεδα σακχάρου.

Έχει παρενέργειες;

Η στέβια έχει αποδειχθεί ότι είναι ασφαλής σε περισσότερες από 200 μελέτες. Οι γλυκοζίτες της στεβιόλης δεν είναι καρκινογόνες, δεν είναι γονιδιοτοξικές, και δεν έχει φανεί να σχετίζονται με οποιαδήποτε αναπαραγωγικής/αναπτυξιακής τοξικότητα, όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA). Σύμφωνα με τη Μικτή Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων των FAO/WHO για τα πρόσθετα τροφίμων (JECFA ) η Αποδεκτή Ημερήσια Πρόσληψη που δεν φαίνεται να επηρεάζει αρνητικά την υγεία, τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες, έχει οριστεί ως 4 mg/ kg σωματικού βάρους την ημέρα.

Εντούτοις, έχει φανεί ότι η χρήση του γλυκαντικού στέβια μπορεί να έχει κάποια επίδραση στην υγεία του εντέρου. Μια μελέτη του 2019 ανέφερε πιθανή σχέση μεταξύ των γλυκαντικών, συμπεριλαμβανομένης της στέβιας, και της διαταραχής της εντερικής χλωρίδας. Οι περισσότερες μελέτες που έχουν εξετάσει τη σχέση της στέβιας με τα βακτήρια του εντέρου έχουν διεξαχθεί σε πειραματόζωα, επομένως χρειάζονται περισσότερα στοιχεία για να διευκρινιστεί η επίδρασή της.

Διαβάστε επίσης: Είναι η ζάχαρη εθιστική;

Συνοψίζοντας…

Η στέβια είναι ένα φυσικό γλυκαντικό που συνδέεται με πολλά οφέλη, όπως η ρύθμιση του βάρους, ενώ δεν προκαλεί αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Έχει αρκετά γλυκιά γεύση και γι΄αυτό δε χρειάζεται να τη χρησιμοποιήσετε σε μεγάλες ποσότητες. Αυτή η ιδιότητά της, μας δίνει το πλεονέκτημα των μηδενικών σχεδόν θερμίδων. Η στέβια συνδέεται με λίγες παρενέργειες, όπως η επίδρασή της στα εντερικά μας βακτήρια, ωστόσο απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να διευκρινιστεί η σχέση τους. Μπορείτε, λοιπόν, να καταναλώσετε στέβια χωρίς να φοβάστε, αρκεί να το κάνετε με μέτρο.