Το ταξίδι της γονιμότητας δεν είναι πάντα εύκολο. Μάλιστα, 1 στα 6 ζευγάρια παγκοσμίως αντιμετωπίζει κάποια μορφή προβλήματος υπογονιμότητας τουλάχιστον μία φορά κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής του ζωής. Και ενώ δεν υπάρχει κάποιο μαγικό για την επίλυση των προκλήσεων που εμφανίζονται στη διάρκεια του ταξιδιού της γονιμότητας, φαίνεται πως η διατροφή μπορεί να υποστηρίξει την προσπάθεια αυτή..

Η Μεσογειακή Δίαιτα μπορεί να βελτιώσει τα επίπεδα γονιμότητας

Η Μεσογειακή Δίαιτα που περιλαμβάνει σημαντική κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, φυτικών πηγών πρωτεϊνών και “καλών” λιπαρών είναι ένα πρότυπο διατροφής που μπορεί να συνεισφέρει στη γονιμότητα, όπως αποδεικνύεται από αρκετές μελέτες. Συγκεκριμένα, σε μια μελέτη κοορτής με 22.786 συμμετέχοντες με μέση ηλικία 35 ετών, βρέθηκε θετική συσχέτιση μεταξύ της τήρησης της Μεσογειακής Διατροφής και της γονιμότητας. Επιπλέον, η  τήρηση της από ζευγάρια που υποβλήθηκαν σε εξωσωματική γονιμοποίηση αύξησε την πιθανότητα εγκυμοσύνης.

Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι η υιοθέτηση μιας διατροφής πλούσιας σε καλά λιπαρά, αντιοξειδωτικά και βιταμίνες, όπως η Μεσογειακή σχετίζεται και με καλύτερη αναπαραγωγική υγεία στους άνδρες. Μάλιστα, έχει αποδειχθεί ότι η πρόσληψη αντιοξειδωτικών, βιταμινών και καροτενοειδών σχετίζεται με υψηλότερο αριθμό σπερματοζωαρίων.                                                          

Περιορίστε τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες 

Οι υδατάνθρακες είναι πολύτιμο συστατικό της διατροφής μας, αλλά δεν είναι όλοι ίδιοι! Οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες και τα απλά σάκχαρα φαίνεται να επηρεάζουν αρνητικά τη γονιμότητα, κυρίως λόγω της επίδρασης τους στην ορμόνη ινσουλίνη και στα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα, που όταν είναι αυξημένα μπορεί να οδηγήσουν σε ενδοκρινικές διαταραχές, με επίδραση στην ωρίμανση των ωαρίων. Μάλιστα, η υψηλότερη κατανάλωση προϊόντων υψηλού γλυκαιμικού δείκτη και απλών σακχάρων, σε σύγκριση με την πρόσληψη φυτικών ινών, σχετίζονται με χαμηλότερες πιθανότητες εγκυμοσύνης. 

Σημαντικές πηγές τέτοιου είδους υδατανθράκων προέρχονται από τρόφιμα, όπως το λευκό αλεύρι, τα ζυμαρικά, διάφορα αρτοσκευάσματα και γλυκά, καθώς και αναψυκτικά με προσθήκη ζάχαρης. 

Αποφύγετε τα trans λιπαρά, προτιμήστε τα πολυακόρεστα και μονοακόρεστα λιπαρά. 

Τα τρανς λιπαρά οξέα μπορούν να επηρεάσουν την αναπαραγωγική υγεία προκαλώντας δυσμενείς επιπτώσεις, τόσο στη μορφολογία του σπέρματος, όσο και στην ποιότητα των ωαρίων. Τα trans λιπαρά οξέα βρίσκονται συνήθως σε τηγανητά τρόφιμα, υδρογονωμένα φυτικά έλαια, σνακς όπως πατατάκια, κράκερς και επεξεργασμένα αρτοσκευάσματα. 

Από την άλλη, τα μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, όπως τα ω-3 που λαμβάνουμε από τα ψάρια, συσχετίζονται θετικά με τη γονιμότητα και συστήνονται προς κατανάλωση.

Επιλέξτε φυτική πρωτεΐνη έναντι της ζωικής

Η κατανάλωση ζωικής πρωτεΐνης έχει συσχετιστεί με υψηλότερο κίνδυνο υπογονιμότητας λόγω της απουσία ωορρηξίας στις γυναίκες. Αντιθέτως, οι φυτικές πρωτεΐνες, όπως αυτές που λαμβάνουμε από τα όσπρια, αυξάνουν τη γονιμότητα στις γυναίκες άνω των 32 ετών. Όμοια επίδραση φαίνεται να έχουν και στην ανδρική αναπαραγωγική ικανότητα, καθώς οι πρωτεΐνες φυτικής προέλευσης έχουν λιγότερα αμινοξέα που περιέχουν θείο, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα του σπέρματος μειώνοντας την προοδευτική κινητικότητά του. 

Διαβάστε επίσης: Στα όσπρια λέμε ναι!

Εκτός από την ποιότητα της πρωτεΐνης, σημαντικό ρόλο παίζει και η ποσότητα. Μάλιστα, μια δίαιτα χαμηλή σε πρωτεΐνες έχει θεωρηθεί πιθανός παράγοντας κινδύνου για την ανδρική υπογονιμότητα, προκαλώντας σημαντική μείωση του βάρους των όρχεων, της επιδιδυμίδας και των σπερματικών κυστιδίων, καθώς και μείωση της τεστοστερόνης του ορού. Όσον αφορά τις γυναίκες, η αύξηση της πρόσληψης πρωτεΐνης μπορεί να βελτιώσει την ισορροπία υδατανθράκων-ινσουλίνης, η οποία φαίνεται να είναι σημαντική για τη θεραπεία της υπογονιμότητας που οφείλεται στην έλλειψης ωορρηξίας.

Το φυλλικό οξύ  μπορεί να βοηθήσει

Η λήψη συμπληρωματικού φυλλικού οξέος συστήνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης για την πρόληψη γενετικών ανωμαλιών στο έμβρυο, γνωστές ως διαταραχές του νευρικού σωλήνα. Ωστόσο, η λήψη συμπληρωμάτων φυλλικού οξέος πριν από τη σύλληψη φαίνεται να έχει θετική επίδραση στη γονιμότητα. Ενθαρρυντικά αποτελέσματα φαίνεται να έχει και η πρόσληψή του από γυναίκες που πραγματοποιούν εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF), όπως διαπιστώθηκε σε μία Πολωνική μελέτη οι γυναίκες που έλαβαν συμπλήρωμα φυλλικού οξέος πριν από τη θεραπεία είχαν ωοκύτταρα καλύτερης ποιότητας και υψηλότερο βαθμό ώριμων ωαρίων σε σύγκριση με γυναίκες που δεν έλαβαν φυλλικό οξύ.

Πηγές

  1. Alexopoulou E, Galanis P, Souliotis K. Assisted reproduction in Greece: Sociodemographic aspects and health behavior analysis. Population Medicine. 2022;4(June):17. doi:10.18332/popmed/150331.
  2. Audrey J. Gaskins, Jorge E. Chavarro, Diet and fertility: a review, American Journal of Obstetrics and Gynecology, Volume 218, Issue 4,
  3. 2018,Pages 379-389, ISSN 0002-9378, https://doi.org/10.1016/j.ajog.2017.08.010
  4. Carlos S, De La Fuente-Arrillaga C, Bes-Rastrollo M, Razquin C, Rico-Campà A, Martínez-González MA, Ruiz-Canela M. Mediterranean diet and health outcomes in the SUN cohort. Nutrients. 2018;10(4):43
  5. Ferramosca A, Zara V. Diet and Male Fertility: The Impact of Nutrients and Antioxidants on Sperm Energetic Metabolism. Int J Mol Sci. 2022 Feb 25;23(5):2542. doi: 10.3390/ijms23052542. PMID: 35269682; PMCID: PMC8910394.
  6. Hande Çekici & Yasemin Akdevelioğlu (2019) The association between trans fatty acids, infertility and fetal life: a review, Human Fertility, 22:3, 154-163, DOI: 10.1080/14647273.2018.1432078
  7. Lapointe S., Sirard M.A. Catalase and oviductal fluid reverse the decreased motility of bovine sperm in culture medium containing specific amino acids. J. Androl. 1998;19:31–36
  8. Skoracka K, Ratajczak AE, Rychter AM, Dobrowolska A, Krela-Kaźmierczak I. Female Fertility and the Nutritional Approach: The Most Essential Aspects. Adv Nutr. 2021 Dec 1;12(6):2372-2386. doi: 10.1093/advances/nmab068
  9. Vujkovic M, de Vries JH, Lindemans J, Macklon NS, van der Spek PJ, Steegers EAP, Steegers-Theunissen RPM. The preconception Mediterranean dietary pattern in couples undergoing in vitro fertilization/intracytoplasmic sperm injection treatment increases the chance of pregnancy. Fertil Steril. 2010;94(6):2096–101.
  10. Willis SK, Wise LA, Wesselink AK, Rothman KJ, Mikkelsen EM, Tucker KL, Trolle E, Hatch EE. Glycemic load, dietary fiber, and added sugar and fecundability in 2 preconception cohorts. Am J Clin Nutr. 2020 Jul 1;112(1):27-38. doi: 10.1093/ajcn/nqz312.