Η χαμηλή αποδοχή είναι ένας βασικός λόγος για τη χαμηλή κατανάλωση λαχανικών στα παιδιά. Τα λαχανικά είναι λιγότερο γλυκά και περισσότερο πικρά από τα περισσότερα τρόφιμα. Αυτή τους η ιδιότητα προδιαθέτει τη χαμηλή αποδοχή τους λόγω εγγενής αρέσκειας ή μη.

Οι προτιμήσεις στα τρόφιμα σε μεγάλο βαθμό μαθαίνονται, με την παιδική ηλικία να αποτελεί μια κρίσιμη φάση.

Ένας βασικός λόγος για τον οποίο οι γονείς σταματούν να προσφέρουν στα παιδιά τους ορισμένα τρόφιμα είναι όταν σε ένα παιδί δεν αρέσει κάποιο συγκεκριμένο λαχανικό. Η νεοφοβία στα τροφίμα μεταξύ των ηλικιών 3 – 6 ετών ενισχύει την αποφυγή τροφής και μπορεί να αυξήσει το γονικό άγχος γύρω από την άρνηση του παιδιού να καταναλώνει λαχανικά.

Η υψηλή κατανάλωση λαχανικών συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων νοσημάτων και θνησιμότητας. Οι διατροφικές συστάσεις προτείνουν 2 μερίδες λαχανικών για παιδιά ηλικίας 4-7 ετών, οι οποίες πρόσφατα αυξήθηκαν σε 4 μερίδες/ημέρα για παιδιά ηλικίας 4- 8 ετών. Η αλήθεια είναι ότι η πραγματική κατανάλωση λαχανικών σε αυτή την ηλικιακή ομάδα είναι 1 έως 2 μερίδες μόνον.

Η επανειλημμένη έκθεση στα τρόφιμα είναι μια καλή μέθοδος για την αύξηση της αποδοχής και της πρόσληψης λαχανικών κατά την περίοδο της αυξημένης νεοφοβίας.

Η τεχνική αυτή βασίζεται στο θεωρητικό πλαίσιο της απλής έκθεσης, στην οποία η επανειλημμένη έκθεση σε ένα ερέθισμα αυξάνει από μόνη της τις συναισθηματικές αξιολογήσεις αυτού του ερεθίσματος.

Οι περισσότερες μελέτες σε παιδιά με νεοφοβία σε τρόφιμα χρησιμοποίησαν ως στόχο για έκθεση μεμονωμένα λαχανικά όπου διαπιστώθηκε αύξηση της πρόσληψης των συγκεκριμένων λαχανικών που μελετήθηκαν.

Στη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of Nutrition Education and Behavior συμμετείχαν 32 οικογένειες με παιδιά ηλικίας μεταξύ 4 και 6 ετών, όπου αναφέρθηκε χαμηλή κατανάλωση λαχανικών. Οι γονείς ολοκλήρωσαν ερωτηματολόγιο ηλεκτρονικά και παρακολούθησαν μια ενημερωτική συνάντηση πριν από τη συμμετοχή τους. Δημιουργήθηκαν τρεις ομάδες για το σκοπό της έρευνας: παιδιά στα οποία πραγματοποιήθηκε έκθεση σε ένα μόνο λαχανικό, παιδιά στα οποία πραγματοποιήθηκε έκθεση σε πολλαπλά λαχανικά και μια ομάδα όπου δεν επηρεάστηκαν οι διατροφικές συνήθειες των παιδιών.

Τα στοιχεία της μελέτης συλλέχθηκαν με διάφορους τρόπους: από δύο γεύματα βραδινά που πραγματοποιήθηκαν στην ερευνητική μονάδα κατά τη διάρκεια της οποίας τα παιδιά θα μπορούσαν να καταναλώσουν όσο μπρόκολο, κουνουπίδι και πράσινα φασόλια επιθυμούσαν. Επίσης, από τις αλλαγές στα λαχανικά που καταναλώθηκαν στο σπίτι, στην παιδική εστία ή στο σχολείο που έγινε καταγραφή μέσω ημερολογίων τροφίμων και τέλος μέσω αναφοράς των γονέων για τη συνήθη κατανάλωση λαχανικών των παιδιών.

Στα παιδιά σέρβιραν ένα μικρό κομμάτι λαχανικών τρεις φορές την εβδομάδα για πέντε εβδομάδες, ενώ κάθε φορά που δοκίμαζαν ένα λαχανικό έπαιρναν ως ανταμοιβή ένα αυτοκόλλητο!

Η πιλοτική αυτή μελέτη έδειξε ότι η έκθεση σε πολλαπλά λαχανικά στα παιδιά, σε μια γονική παρέμβαση στο σπίτι, οδήγησε σε αύξηση της συνηθισμένης πρόσληψης λαχανικών από παιδιά ηλικίας 4-6 ετών εντός της 3μηνης παρακολούθησης. Αξιοσημείωτο είναι ότι τα παιδιά που είχαν έκθεση σε ένα μόνο λαχανικό-στόχο δεν αύξησαν τη συνήθη πρόσληψη λαχανικών.

Η προσφορά ποικιλίας λαχανικών σε ένα επαναλαμβανόμενο μοντέλο έκθεσης φαίνεται να ωφελεί  τα παιδιά ηλικίας 4-6 ετών, όπου η νεοφοβία στα τρόφιμα είναι σε υψηλά επίπεδα.

 

Πηγές:

  1. Poelman, A. A., Delahunty, C. M., Broch, M., & de Graaf, C. (2019). Multiple vs Single Target Vegetable Exposure to Increase Young Children’s Vegetable Intake. Journal of nutrition education and behavior.