Πώς σχετίζεται η ακμή με τη διατροφή;

Η ακμή είναι μια από τις πιο κοινές δερματικές παθήσεις, επηρεάζοντας περίπου το 9,4% του παγκόσμιου πληθυσμού. Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι πιθανόν να έχουν έρθει αντιμέτωποι μαζί της, ιδίως κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Μολονότι ο ρόλος της διατροφής στην ακμή δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί, δεν είναι λίγες οι φορές που θα έχετε ακούσει ότι κάποιο τρόφιμο εξάπτει ή όχι τα συμπτώματα ακμής. Με σκοπό να αποφύγουμε τέτοιου είδους ανακρίβειες και μύθους, θα δούμε τα μέχρι τώρα επιστημονικά στοιχεία για τη σχέση ορισμένων τροφών και συστατικών με την ακμή.

Σε τι οφείλεται η ακμή;

Αρχικά, είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε τι προκαλεί την ακμή. Συγκεκριμένα, η παθογένεια της ακμής είναι πολυπαραγοντική. Σχετίζεται με την υπερβολική παραγωγή σμήγματος λόγω της αυξημένης δραστηριότητας των ανδρογόνων ορμονών και του Ινσουλινόμορφου Αυξητικού Παράγοντα (IGF-1), τον υπερπολλαπλασιασμό των βακτηρίων Cutibacterium acnes (C. acnes) και τη φλεγμονή των ωοθυλακίων.

Πώς σχετίζεται η διατροφή με την ακμή;

1. Τροφές με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη/γλυκαιμικό φορτίο προάγουν την ακμή

Ο γλυκαιμικός δείκτης (ΓΔ) και το γλυκαιμικό φορτίο (ΓΦ) είναι δύο τιμές που αντικατοπτρίζουν την επίδραση των υδατανθράκων στη γλυκόζη του αίματος και φαίνεται να επηρεάζουν την παθοφυσιολογία της ακμής. Πιο συγκεκριμένα, ο ΓΔ και το ΓΦ αποδεικνύονται ως παράγοντες που προάγουν την ακμή στις περισσότερες συστηματικές ανασκοπήσεις. Τρόφιμα με υψηλό ΓΔ/ΓΦ, όπως οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες, τα αναψυκτικά και τα πλήρως επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως τα μπισκότα, μπορούν να οδηγήσουν σε γρήγορη άνοδο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και να προκαλέσουν ορμονική απόκριση, επιδράσεις που μπορεί να σχετίζονται με την εμφάνιση ακμής.

Σε μια μελέτη με ασθενείς με ακμή αποδείχτηκε ότι όσοι ακολούθησαν μια δίαιτα χαμηλού ΓΦ για 10 εβδομάδες εμφάνισαν σημαντικά λιγότερα συμπτώματα ακμής σε σχέση με αυτούς που ακολούθησαν δίαιτα υψηλού ΓΦ.

Διαβάστε επίσης: Είναι η ζάχαρη εθιστική;

2. Η πρωτεΐνη ορού γάλακτος φαίνεται να είναι το ένοχο συστατικό των γαλακτοκομικών για την ακμή

Όσον αφορά τα γαλακτοκομικά, τα επιστημονικά στοιχεία φαίνεται να είναι ακόμη θολά. Μία βιβλιογραφική ανασκόπηση από μελέτες από το 1977 έως το 2020 αναφέρει ότι η σχέση των γαλακτοκομικών με την ακμή έχει να κάνει κυρίως με την επίδραση των πρωτεϊνών του ορού γάλακτος στην ινσουλίνη, παρά με το περιεχόμενο λίπος ή άλλα συστατικά του γάλακτος. Πιο συγκεκριμένα, η πρωτεΐνη ορού φαίνεται να οδηγεί σε αύξηση της ινσουλίνης και του παράγοντα IGF-1, έχοντας σαν αποτέλεσμα την αύξηση της ακμής. Μάλιστα, συμπληρώνει ότι αυτός μπορεί να είναι ένας πιθανός λόγος που όσοι λαμβάνουν συμπληρώματα ορού γάλακτος, για σκοπούς μυϊκής αύξησης και ενδυνάμωσης, παρουσιάζουν ακμή ή επιδείνωση αυτής.

Μια άλλη συστηματική ανασκόπηση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αυξημένη πρόσληψη γαλακτοκομικών μπορεί να επιδεινώσει την ακμή στους νέους σε χώρες με διατροφή δυτικού προτύπου, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι Ευρωπαϊκές χώρες.

3. Τα ω-3 λιπαρά οξέα φαίνεται να μειώνουν τους παράγοντες που οδηγούν σε ακμή.

Τα ω-3 λιπαρά οξέα έχει αποδειχθεί ότι έχουν θετικές επιδράσεις στους μηχανισμούς παθογένεσης της ακμής, όπως η μείωση του παράγοντα IGF-1. Κατ’επέκταση, η κατανάλωση ψαριών που είναι πλούσια σε ω-3 λιπαρά δείχνει να μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση της ακμής.

4. Τα προβιοτικά φαίνεται να είναι πολλά υποσχόμενα για την αντιμετώπιση της ακμής

Τα τελευταία χρόνια, το μικροβίωμα, δηλαδή τα βακτήρια που ζουν φυσιολογικά στο σώμα μας, έχει αποδειχθεί ότι διαδραματίζουν σπουδαίο ρόλο στη γενική μας υγεία. Δεδομένου ότι ένας από τους παράγοντες που οδηγούν σε ακμή είναι ο υπερπολλαπλασιασμός του βακτηρίου C. acnes, η ισορροπία της μικροχλωρίδας στο δέρμα παρουσιάζει ενδιαφέρον για την παθογένεια και τη θεραπεία της ακμής. Μέχρι τώρα υπάρχουν ορισμένα θεωρητικά ευρήματα που σχετίζονται με τη θετική επίδραση των προβιοτικών στην αντιμετώπιση της ακμής, μέσω διαφόρων μηχανισμών. Αν και είναι πολλά υποσχόμενα, χρειάζονται περισσότερες μελέτες για να επιβεβαιωθούν.

5. H σοκολάτα φαίνεται να αυξάνει τα συμπτώματα ακμής

Σύμφωνα με μία συστηματική ανασκόπηση μελετών από το 2009 έως το 2020, η σοκολάτα φαίνεται να οδηγεί σε αύξηση της ακμής. Η επίδραση της σοκολάτας στην ακμή αποδίδεται τόσο στο κακάο όσο και στον υψηλό γλυκαιμικό της δείκτη. Επιπλέον, άλλη έρευνα απέδειξε ότι η κατανάλωση φλαβονοειδών σοκολάτας ρυθμίζει την παραγωγή κυτοκίνης, η οποία αναπόφευκτα οδηγεί σε αυξημένη φλεγμονή και συνεπώς επιδείνωση της ακμής.

Τι να προτιμήσω και τι να αποφύγω για την αντιμετώπιση της ακμής;

Αφού μάθαμε τα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα για τη σχέση διατροφής και ακμής, ας δούμε μερικές διατροφικές συμβουλές που βασίζονται σε αυτά και μπορούν να φανούν χρήσιμες για να αντιμετωπίσετε τα σπυράκια της ακμής:

Περιορίστε τα πλήρως επεξεργασμένα σάκχαρα, όπως η ζάχαρη, το σιρόπι αγαύης, σφενδάμου κτλ.
Επιλέξτε τροφές με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, όπως τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα λαχανικά, τα φρούτα με φλούδα, τα μούρα, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι.
Αποφύγετε τα αναψυκτικά και τους χυμούς που είναι πλούσια σε πρόσθετα σάκχαρα.
Εντάξτε στη διατροφή σας τροφές πλούσιες σε πολυακόρεστα ω-3 λιπαρά οξέα, όπως τα ψάρια, τα καρύδια, ο λιναρόσπορος.
Καλό είναι να αποφύγετε το γάλα και τα συμπληρώματα πρωτεϊνών ορού γάλακτος. Ωστόσο, μην απορρίψετε το γιαούρτι και το τυρί, καθώς δε φαίνεται να συνδέονται με τον ίδιο τρόπο με την ακμή.
Προσπαθήστε να μειώσετε την κατανάλωση σοκολάτας.
Δοκιμάστε την λήψη προβιοτικών συμπληρωμάτων, κατόπιν συζήτησης με το δερματολόγο σας.