Η ζωή μας έχει αλλάξει ριζικά. Οι ώρες εγκλεισμού στο σπίτι είναι η βάση της καθημερινότητας μας, στη προσπάθειά μας να προστατέψουμε τους γύρω μας, και να προστατευτούμε από την νέα πανδημία του COVID-19. 

Και ενώ η κοινωνική αποστασιοποίηση είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης της πανδημίας, ο οποίος υποστηρίζεται θερμά από τις κυβερνήσεις, τελικώς έχει σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις, πέραν των κοινωνικών και ατομικών.

 Η οικονομική σταθερότητα στο μέλλον είναι αβέβαιη και μάλλον δυσοίωνη για πολλές χώρες. Αυτό βέβαια επηρεάζει και τους πολίτες, οι οποίοι λόγω του οικονομικά ασταθούς περιβάλλοντος, αντιμετωπίζουν έντονο στρες. 

Πως όμως συνδέεται το στρες της οικονομικής αβεβαιότητας με την αύξηση της παχυσαρκίας;

Το στρες συνδέεται άμεσα με την συμπεριφορά γύρω από το φαγητό. Σε καταστάσεις στρες μπορεί να αυξηθεί η κατανάλωση “συναισθηματικού” φαγητού, και τα επεισόδια υπερφαγίας. Συχνά το φαγητό χρησιμοποιείται ως «ανακουφιστικός» παράγοντας για την αντιμετώπιση δυσάρεστων συναισθημάτων και καταστάσεων.

Η εξάλειψη του κοινωνικού ρόλου που έχει το φαγητό λόγω της πανδημίας, μπορεί να ενθαρρύνει την παραπάνω συμπεριφορά, αλλά και την κατανάλωση μεγαλύτερης ποσότητας φαγητού που τις περισσότερες φορές είναι και φτωχότερη σε ποιότητα και θρεπτικά συστατικά. Ταυτόχρονα, μπορεί να μειώσει την πρακτική της «ενσυνείδητης διατροφής», όπου αποτελεί μια τακτική που ακούμε το σώμα μας και τις ανάγκες του.

Ταυτόχρονα, η εξάλειψη της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, στερεί από αρκετούς ανθρώπους το κίνητρο να φροντίζουν περισσότερο την εξωτερική τους εμφάνιση, γεγονός που μπορεί να έχει αντίκτυπο και στην ποιότητα και ποσότητα της τροφής που καταναλώνουν. Σε συνδυασμό με το κλείσιμο των χώρων άθλησης, το παραπάνω φαινόμενο γίνεται εντονότερο.

Το χαμηλότερο οικονομικό επίπεδο φαίνεται να συνδέεται ακόμα πιο στενά με το φαινόμενο αύξησης των επιπέδων παχυσαρκίας. Μια εξήγηση για αυτήν την αύξηση, είναι ότι η αφθονία των πολύ επεξεργασμένων, πλούσιων σε ενέργεια, εύγευστων, φθηνών και άμεσα διαθέσιμων τροφίμων, τα οποία προάγουν την πρόσληψη θερμίδων πέρα από τις ενεργειακές ανάγκες, συχνά επιλέγονται από άτομα με χαμηλότερη κοινωνικοοικονομική κατάσταση που έχουν περιορισμένους εισοδηματικούς πόρους. 

Ένας ακόμα μηχανισμός βάση του οποίου το στρες σχετίζεται με την αύξηση της παχυσαρκίας, φαίνεται να είναι και η επίδρασή του στρες στο ενδοκρινικό σύστημα, το οποίο ρυθμίζει και τον μεταβολισμό της ενέργειας. Πιο συγκεκριμένα, τα γλυκοκορτικοειδή, τα οποία εκκρίνονται σε απάντηση στρεσογόνων καταστάσεων, συνδέονται με την αύξηση κατανάλωσης έντονων γευστικά τροφίμων, υψηλών σε ενέργεια.

Συμπερασματικά, ενώ το lockdown, ενώ έχει φανεί χρήσιμο στον περιορισμό του νέου ιού COVID-19, έχει πιθανόν σοβαρές επιπτώσεις σε παραμέτρους υγείας. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να αυξηθεί η παχυσαρκία λόγω επιδείνωσης των κοινωνικοοικονομικών καταστάσεων, της ψυχικής υγείας, και λόγω της επίδρασηςτου στην ενδοκρινική λειτουργία.

Για την αντιμετώπιση ενός τέτοιου, πιθανού μελλοντικού προβλήματος δημόσιας υγείας, είναι σημαντικό να υπάρξει κρατική μέριμνα και μέτρα και να δοθεί έμφαση στα δίκτυα κοινωνικοοικονομικής ασφάλειας, στα δίκτυα υποστήριξης της κοινότητας, αλλά και στην επαγρύπνηση των πολιτών γύρω από τις επιπτώσεις της παχυσαρκίας και τους τρόπους αντιμετώπισής της.

Και το σημαντικότερο, ζητήστε βοήθεια από ειδικό, εάν την χρειάζεστε.

Πηγές:

  1. Will the COVID-19 pandemic worsen the obesity epidemic?
  2. Obesity Pathogenesis: An Endocrine Society Scientific Statement 
  3. US state- and county-level social capital in relation to obesity and physical inactivity: a multilevel, multivariable analysis
  4. Neuroendocrine circuits governing energy balance and stress regulation: functional overlap and therapeutic implications